DE HERKOMST VAN POCKETSTRIPS


Waarschuwing! Verzamelwoede gevaar!
'Tek/Scen. onbekend', staat er bij de meeste pocketstrip series in de Matla catalogus. We weten al niet wat er precies is uitgekomen, maar helemaal in het duister tasten we wat betreft de makers van al dat fraais. Op een enkele serie na als Diabolik (Matla vermeldt alleen de originele schrijfsters, niet de typerende tekenaar Enzo Facciolo), Kit Carson (Rino Albartarelli), Don O'Kay (George Mazure), en Fantoom (Sy Barry en Lee Falk) vinden we weinig in het Nederlandse taalgebied dat ons hierover informeert. Dat heeft alles te maken met het feit dat het meeste materiaal uit het buitenland stamt, en als goedkoop product verder over Europa is verspreid door drukkers en handelaren. Misschien vinden we hier dat er hier veel boekjes zijn uitgekomen, maar dat is maar een fractie van het buitenlandse materiaal waaruit geput is. Dus pas op, verzamelaar: als je echt alles compleet wilt hebben, ga dan vooral niet op zoek naar de bron. Er is nog ongelooflijk veel meer, en het is maar de vraag of je daar ooit allemaal bij kunt komen!

Voor de fijnproevers: FLEETWAY PICTURE LIBRARY'S

Centraal in de oorsprong van pocketstrips staan de Engelse Picture Library's. Uitgever Amalgamated begint ermee midden jaren '50, en dat levert de serie Cowboy Comics op, later Cowboy Picture Library geheten, met hoofdrollen voor onder andere Buck Jones, Tim Holt en Lucky Lannagan. De Nederlandse Kit Carson serie van Neerlandia is erop gebaseerd. Amalgamated (later Fleetway) bouwt in rap tempo het assortiment uit, met Thriller Picture Library als volgende hoogtepunt. Wederom een wisselende cast van helden, zoals Robin Hood, Dick Turpin, Battler Britton en Rob Roy. Ook deze reeks slaat aan, en dus volgen er nieuwe reeksen: Action Picture Library, Battle Picture Library, Buster Adventure Library, Super Detective Library en vele anderen. Opmerkelijk is de kwaliteit,die bij Fleetway hoog in het vaandel blijft staan. In '63 verandert de bedrijfsnaam door een fusie in I.P.C., maar de naam Fleetway blijft verbonden aan de strip uitgaven. Eind jaren '60 zet langzaam de teloorgang in, en I.P.C. beantwoordt dat door nieuw werk te combineren met steeds meer herdrukken. Uiteindelijk loopt dat - net als in de Nederlandse situatie - niet goed af. In 1987 wordt de hele I.P.C. boedel, inclusief Fleetway verkocht aan Robert Maxwell, en is het voor de Britse moeder van de pocketstrip Over & Out.

Niks mis met de covers van Thriller Picture Library.
Cowboy Picture Library, bron van Neerlandia's Kit Carson reeks.

In de slipstream: DC THOMSON, PEARSON, MICRON and many others

Succes kent vele navolgers, en dat principe houdt ook hier stand. Is de productie van Fleetway al indrukwekkend (Battle Picture Library houdt het 2103 nrs vol), dan komt daar nog eens de tsunami van al die andere uitgevers bij. Een stevige concullega van Fleetway is het Schotse DC Thomson, waar we de Nederlandse serie Starblazer aan danken. Opmerkelijk genoeg houdt hun oorlogserie Commando het als enige pocketstrip nog al die tijd vol: al meer dan 4000 nummers!
Het is vooral in de productie van de met het succes meeliftende B-series dat we de oorsprong van Nederlandse pocketstrips moeten zoeken. Goedkoper gemaakt, meestal niet conform de Fleetway kwaliteitsnorm, en dus gemakkelijker zonder problemen in het buitenland uit te brengen. Menige western, oorlogstrip, superstrip, spionageverhaal en romance stamt uit de reeksen van uitgevers als Pearson, Micron, en vele anderen. Sabre Picture Library, Romance Picture Library, Valiant Picture Library, Combat Picture Library, Secret Agent Library: You Name It Picture Library. En of dat niet genoeg is, vinden we veel reeksen in een aangepaste versie terug in andere Europese landen als Frankrijk, Scandinavie, Italie en Spanje, vaak aangevuld met lokale producties. Wie nog op zoek is naar een leuke tijdsbesteding, kan met onderzoek naar 'the origins of Dutch pocket comics' waarschijnlijk een leven lang vullen.

Looks familiar!
Engelse uitgaven, bekend van de serie Vicky (logo!), Lasso, Victoria en Geheim Agent.

Terug in het schap: REPRINT BUNDLES

Kleine kinderen worden groot, en hetzelfde geldt uiteraard voor de generatie die met pocketstrips opgroeit. Het grote verschil met toen is dat de smaak meegegroeid is, en dat de lectuur van weleer de meeste moderne lezers niet echt meer zàl boeien. Een ander verschil is echter, dat het spaarse zakgeld van destijds inmiddels een vast inkomen is, in een welvarende samenleving. We zien dan ook een lichte toename van de belangstelling voor pocketstrips. In Nederland nog mondjesmaat, maar deze nostalgie trend is in Engeland al jaren duidelijk zichtbaar. Dat is onder meer te zien aan de stijgende vraag naar oude boekjes bij Book Palace, en de steeds hogere prijzen die verzamelaars bereid zijn neer te leggen voor zeldzame uitgaven, het liefst in perfecte staat.

Die hernieuwde belangstelling blijkt inmiddels nieuw commercieel perspectief te bieden. Echte heruitgaven zitten er niet in, want veel van het originele artwork is vernietigd of verdwenen. Maar recentelijk verschijnen steeds meer goedkope bundels met herdrukken van populaire series. DC Thomson bijt het spits af, met een bundel van Commando (The Dirty Dozen), in rap tempo door andere uitgevers gevolgd met bundels van onder meer Battle Picture Library en Wild West Picture Library. Wie even neust op Amazon vindt zo diverse bundels waarin je de sfeer van oude strips weer kunt opsnuiven. Alleen houden we nu na aanschaf nog genoeg geld over voor een lekkere Westvleteren of Sequeral Vino Joven.
De vooruitgang hou je niet tegen, je kunt er maar beter het beste van maken!

Hernieuwde belangstelling voor ouwe meuk, in bundels met herdrukken.

Stuur mail aan Ben Kamphuis.